از مواد خوراکی که برای تغذیه دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید به کنسانتره اشاره کرد. کنسانتره‌ها از ترکیب چند ماده مختلف به دست می‌آیند و به مصرف دام یا طیور می‌رسند. این مواد شامل انواع ویتامین‌ها و پروتئین‌های لازم جهت رشد، تامین انرژی و افزایش تخم‌گذاری یا افزایش شیردهی در دام و طیور هستند. در ادامه مطلب با کنسانتره دام و طیور بیشتر آشنا شده و به مزایای استفاده از آنها اشاره خواهیم داشت.
کنسانتره طیور چیست؟
کنسانتره به خوراکی گفته می‌شود که از ترکیب چند ماده غذایی مختلف به دست می‌آید. این خوراک‌ها برای تامین نیازهای دام و طیور مصرف می‌شوند و شامل تمام مواد مغذی لازم برای سلامتی، رشد و تولید دام و طیور می‌باشند. کنسانتره طیور در مرغداری‌ها و توسط مرغداران مورد استفاده قرار می‌گیرد. کنسانتره مرغ با استفاده از دانش علم تغذیه با یک فرمولاسیون ویژه تولید می‌شود تا مرغدار از آن جهت تغذیه طیور و مرغ‌های خود استفاده نماید. استفاده ازانواع کنسانتره طیور صرفه اقتصادی داشته و سبب صرفه‌جویی در هزینه‌های مرغدار می‌شود.
استفاده از کنسانتره در چند سال اخیر با رشد چشمگیری همراه بوده است. در حال حاضر بسیاری از مرغداران تمایل دارند از کنسانتره طیور برای تغذیه پرندگان خود استفاده کرده و نیازی به صرف وقت و هزینه بیشتر جهت تهیه خوراک نداشته باشند. کنسانتره‌های طیور شامل انواع مختلفی هستند و برحسب نوع طیور اعم از گوشتی، تخمگذار و همچنین سن و مرحله پرورش تقسیم‌بندی می‌شوند. برای مثال کنسانتره 5 درصد جوجه‌های گوشتی، در مرحله استارتر به کار رفته و در سه هفته اول دوره پرورش جوجه گوشتی به مقدار 5 درصد جیره استفاده می‌شود. هر یک از این کنسانتره‌ها از انرژی متابولیسمی، پروتئین خام، متیونین، لیزین، کلسیم و فسفر خاصی برخوردار هستند.
مزایای استفاده از کنسانتره طیور
- مرغدار با استفاده از کنسانتره طیور نیازی به صرف تولید خوراک برای پرندگان خود ندارد.
- از آنجایی که کنسانتره‌ها حاوی موادی همچون انواع ویتامین، پروبیوتیک، مکمل و غیره هستند، مرغدار نیازی به تهیه و ترکیب آنها با هم ندارد.
- این مواد طبق فرمولاسیون ویژه و با توجه به نیازهای پرنده تهیه می‌شوند. برای همین امکان بروز اشتباه در ترکیب مواد وجود ندارد و مواد مورد نیاز پرنده با قیمت اقتصادی به مصرف آن می‌رسد.
- کنسانتره‌های طیور درجه یک از تمام مواد مغذی مورد نیاز پرنده برخوردار هستند و پروتئین و ویتامین‌های لازم جهت رشد سریع‌تر آنها را دارند. برای همین استفاده از این مواد میتواند به افزایش رشد و پرورش آنها کمک نماید.
- از آنجایی که کنسانتره طیور زیر نظر متخصصین تولید می‌شود، نسبت به تهیه خوراک طیور به صورت سنتی از اعتبار بیشتری برخوردار است.
کنسانتره دام چیست؟
کنسانتره دام همان خوراک دام بوده که طی یک فرمولاسیون خاص برای مصرف دام تهیه و تولید می‌شود. این کنسانتره‌ها نیز همچون کنسانتره طیور شامل کلیه مواد لازم جهت رشد و پرورش دام هستند و انواع غلات، ویتامین‌ها، پروتئین‌ها، پروبیوتیک‌ها و دیگر مواد لازم را در خود دارند. استفاده از کنسانتره دام درجه یک همچون کنسانتره شیری، پرواری و گوشتی میتواند نیازهای غذایی دام را به خوبی تامین کرده و از تلفات آنها جلوگیری نماید. لازم به اشاره است که کنسانتره دامی معمولا به صورت پلت با اندازه‌های گوناگون تولید شده و در ترکیب با علوفه و سیلو مصرف می‌شود. برای همین مصرف آن به تنهایی توصیه نمی‌گردد.
مهمترین مواد تشکیل دهنده کنسانتره دامی
مقدار مصرف کنسانتره و مواد تشکیل دهنده برای دام، بر اساس هدف پرورش و سن دام متفاوت است. این کنسانتره‌ها شامل مواد مفیدی هستند که سلامت دام را تضمین کرده و قادر به افزایش میزان شیردهی آنها می‌باشند. در تولید کنسانتره دامی از مواد مختلفی نظیر کربنات کلسیم، سبوس، جوش شیرین، نمک و پنبه دانه استفاده می‌شود. مهمترین مواد تشکیل دهنده کنسانتره دامی به شرح زیر است:
- نمک: نمک جزو مواد ضروری برای بدن دام است و از طریق سنگ نمک و یا نمک صنعتی به مصرف آن می‌رسد. دام با لیسیدن سنگ نمک، کمبود نمک بدن خود را جبران می‌کند. نمک‌های صنعتی نیز در کنسانتره به کار رفته و مصرف به اندازه آن سبب جلوگیری از نارسایی جنین، جلوگیری از زایمان اشتباه، جلوگیری از بیماری‌های مختلف، افزایش شیردهی، افزایش اشتها و وزن و آرامش بالا در حیوان می‌شود. اما مصرف بیش از حد نمک میتواند سبب مسمومیت دامی شود.
- ذرت و جو: این اقلام برای انرژی‌زایی حیوانات استفاده می‌شوند. جو از مواد مهم تشکیل دهنده کنسانتره بوده و فیبر، ویتامین A و ویتامین D را تامین می‌کند.
- سبوس گندم: این ماده حاوی پروتئین خام و چربی فیبر خام است و فسفر زیادی نسبت به سایر مواد دارد.
- سویا: این ماده از نظر ارزش غذایی و پروتئین موجود جزو بهترین منابع گیاهی است. استفاده مناسب از آن هم سبب افزایش شیردهی دام می‌شود.
- پنبه دانه: این ماده نیز در افزایش شیر و چربی دام تاثیر زیادی دارد.
دامدارانی که قصد دارند برای اولین بار از خوراک مکمل دام یا کنسانتره دامی استفاده کنند، باید آن را به صورت کم کم به خوراک دام اضافه نمایند. چرا که تغییر ناگهانی در خوراک دام سبب استرس زیاد در آنها شده و سلامتی آنها را به خطر می‌اندازد.
نکات مهم در رابطه با کنسانتره‌های دامی و طیور
- از طریق کنسانتره باید تمام نیازهای حیوان نظیر پروتئین، آهن، ویتامین و چربی تامین شود.
- اندازه مواد تشکیل دهنده کنسانتره باید رعایت شده و انرژی مورد نیاز آن تامین گردد.
- کنسانتره یا مکمل باید خوش خوراک و قابل هضم باشند و مشکلی را برای حیوان ایجاد نکند.
- خرید کنسانتره دام و طیور باید از مراکز معتبر صورت بگیرد. شرکت مفید دانه باروک جزو شرکت‌های تولید کننده مکمل و کنسانتره دام و طیور با قیمت مناسب و در سطوح مختلف است.
جمع بندی
کنسانتره از مواد خوراکی است که برای تغذیه دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مواد خوراکی شامل انواع مواد مورد نیاز برای رشد و پرورش دام یا طیور هستند و انرژی لازم برای آنها را تامین می‌نمایند. مقدار مصرف آنها هم باید با توجه به هدف پرورش و سن دام یا طیور صورت بگیرد. جهت خرید کنسانتره دام و طیور میتوانید از طریق شرکت مفید دانه باروک اقدام کرده و کنسانتره در سطح مناسب را خریداری نمایید.
